Financiële samenvatting

In deze begroting 2024-2027 presenteren we onze financiële plannen in een uitdagende periode. Zoals aangekondigd in de kadernota, staan de financiële en organisatorische mogelijkheden om al onze plannen te realiseren onder druk. Op dit moment hebben we alleen voldoende financiële zekerheid voor de begrotingsjaren 2024 en 2025. De jaren daarna laten aanzienlijke tekorten zien door keuzes van het Rijk. Tegelijk hebben wij met het coalitieakkoord en de kadernota ook ruimte gevraagd voor belangrijke investeringen in de stad.
Met de aanpak van Spoor 2 worden scenario's ontwikkeld waarmee bestuurlijke keuzes moeten worden gemaakt om de uiteindelijke financiële opdracht te kunnen oplossen. Hierbij wordt rekening gehouden met een betere balans tussen inhoud-middelen-capaciteit.

Tijdens de behandeling van de kadernota is de raad geïnformeerd over de financiële gevolgen van de meicirculaire 2023. Deze circulaire, die na de kadernota is verwerkt in de begroting, levert samen met de indexering en de actualisatie van de aantallen in de algemene uitkering (inclusief woningbouw) per saldo een structureel voordeel van bijna 7 ton.
Met deze begroting stellen wij voor de ruimteschepper van € 1,4 miljoen uit de kadernota mee te nemen bij de strategische oriëntatie (Spoor 2) en te schrappen in het meerjarenperspectief.
Verder zijn de geactualiseerde kapitaallasten en resultaten van spoor 1 verwerkt in deze begroting.

In de begroting 2024 wordt rekening gehouden met de dekking van kapitaallasten door het instellen van een kapitaallastenreserve (ruimteschepper € 9 ton Kadernota 2024). De reserve wordt gevoed door de vrijval van bestemmingsreserves, het storten van incidentele begrotingsoverschotten 2024-2025 (conform motie Voorzieningen, CDA 2022-27) en een onttrekking aan het vrije deel van de algemene reserve. In deze begroting is het reserveren van de overschotten 2024 en 2025 reeds verwerkt. Met de Kadernota 2025 worden voorstellen gedaan voor de overige onderdelen. Daarbij zal ook een integrale afweging gemaakt moeten worden ten aanzien van andere aangekondigde onderwerpen, zoals de integrale duurzame stadsontwikkeling.

Daarnaast is, zoals beschreven in de kadernota bij de ruimtescheppers, een investeringsplafond ingesteld. Dit heeft gevolgen voor de fasering en mogelijk afstel van investeringen. Dit wordt betrokken in de strategische heroriëntatie via Spoor 2. De raad ontvangt in het voorjaar 2024 een voorstel over de daadwerkelijke hoogte van het plafond en van de te autoriseren kredieten voor jaarschijf 2024.
De definitieve (meerjarige) keuzes kunnen waarschijnlijkheid op zijn vroegst worden gemaakt bij de Kadernota 2025. Op basis van de uitgewerkte scenario's van Spoor 2 en de keuzes van een nieuw te vormen kabinet zal het financiële plaatje vanaf de begroting 2026 duidelijk moeten zijn.

De onderstaande tabel toont de ontwikkeling van het meerjarenperspectief. Hierbij is de begroting 2023 genomen als basis. Vervolgens toont de tabel de meerjarige effecten van het Septemberpakket (bij de begroting 2023), de Oktoberbrief 2022 (tegelijk vastgesteld met de Begroting 2023) en de structurele effecten uit de tweede bestuursrapportage 2022.
Vervolgens wordt de verwerking van de Kadernota 2024 getoond en het saldo van de bovenstaande ontwikkelingen.

Daarna is de begroting 2024 opgesteld. Om te komen tot de definitieve begrotingssaldi zijn daarvoor meerdere stappen gezet. De effecten van de verschillende stappen zijn uitgesplitst in de regels onder het saldo tot en met Kadernota (negatieve bedragen zijn nog steeds voordelen). De voor- en nadelen die worden getoond zijn ten opzichte van de kadernota 2024.

Een uitsplitsing van de bedragen per programma en verdere toelichting op de verschillende onderwerpen is opgenomen in hoofdstuk 3 bij het onderdeel Overzicht baten en lasten.

Het begrotingsresultaat van de jaren 2024 en 2025 is 0. Dit is het gevolg van het storten/ afromen van de anders positieve begrotingsresultaten in de algemene reserve ten behoeve van het vullen van de nieuw in te stellen kapitaallastenreserve (zie regel 'storting algemene reserve' in de tabel hierboven). Vanaf de begroting 2026 zijn tekorten te zien. Een nadere toelichting op de wijzigingen is terug te vinden in de financiële begroting (deel 3), bij het overzicht van baten en laten, kopje toelichting ontwikkeling meerjarenperspectief.  

Het is voor de continuïteit van de gemeente van belang dat structurele lasten, bijvoorbeeld meerjarige kapitaallasten, worden gedekt door structurele baten, bijvoorbeeld uitkering gemeentefonds.
Onderstaande tabel toont de opbouw van het begrotingssaldo:

De gemeente Maassluis heeft tot en met 2025 een materieel sluitende begroting. In de jaren 2026 en 2027 is de begroting niet structureel sluitend.