Spoor 1 - respons op taakveldanalyse

De provincie heeft in april 2023 is de taakveldanalyse gemeente Maassluis op basis van de begroting 2023 opgeleverd. Het doel van deze taakveldanalyse is om de gemeente Maassluis te vergelijken met andere gemeenten. De taakveldanalyse heeft alleen een signaleringsfunctie. Zo blijkt uit de vergelijking met andere gemeenten op welke taakvelden de nettolasten (saldo baten en lasten) relatief hoog zijn en op welke niet, maar in de analyse wordt niet onderzocht welke oorzaken daaraan ten grondslag liggen. Er kunnen specifieke redenen zijn waardoor de kosten in Maassluis hoger zijn dan elders, bijvoorbeeld omdat Maasluis vanwege de sociale structuur meer taken verricht dan de vergelijkingsgemeenten. Ook kunnen er beleidskeuzes aan ten grondslag liggen.
De provincie concludeert overall dat “de verschillen van Maasluis ten opzichte van de referentiegemeenten in absolute getallen beperkt zijn, er is niet één specifieke hoofdfunctie (H) waar de grote klappers te maken vallen.” De volgende bevindingen vallen desalniettemin op:

H	Provinciale bevinding	Gemeentelijke reactie
0	Maassluis komt hoger uit voor de taakvelden Bestuur, Burgerzaken en Overige baten en saldo.	De toewijzing van lasten aan taakvelden kent beleidsvrijheid. Nadere vergelijking met referentiegemeenten nodig. Bijvoorbeeld representatie is in Maasluis onderdeel van taakveld Bestuur en niet taakveld Overhead. Bij Burgerzaken zijn in de begroting 2023 de eenmalige lasten van het project Adresonderzoeken opgenomen.
	De overhead van Maassluis is beduidend lager dan het gemiddelde van de referentiegemeenten.
	Het valt te overwegen parkeerbelasting in te voeren.	Onderdeel van Spoor 2 Strategische oriëntatie.
1	Maasluis zit bij de netto lasten van het taakveld 1.1 Crisisbeheersing en Brandweer lager dan de referentiegemeenten.	Dit zijn voornamelijk de lasten van VRR. Door de nieuwe kostenverdeelsleutel en de ontwikkelagenda zijn de kosten van de VRR fors toegenomen.
	Op taakveld 1.2 Openbare Orde & Veiligheid is Maassluis de duurste gemeente.	Nader onderzoek is onderdeel van Spoor 2.
2	Maasluis wijkt wat af; het verschil wordt veroorzaakt door het onderdeel Economische havens en waterwegen. Gezien de geografische positie is het niet opmerkelijk dat Maassluis op dit onderdeel hogere lasten heeft.	Eens, de haven kent circa 1 miljoen aan lasten en 50 duizend aan baten.
3	Op de hoofdfunctie Economie zit Maassluis op het gemiddelde van de referentiegemeenten.
4	Met name bij Onderwijshuisvestiging zien we dat Maassluis minder hoge lasten begroot dan de referentiegemeenten. De cijfers geven verder geen aanleiding om binnen de hoofdfunctie Onderwijs te zoeken naar besparingsmogelijkheden.	Maassluis investeert de komende jaren in onderwijshuisvesting; een slag die bij diverse referentiegemeenten mogelijk al gerealiseerd is.
5	Op het cluster Sport zijn de netto lasten voor Maassluis laag ten opzichte van de referentiegemeenten.	Er staan forse investeringen gepland in diverse sportaccommodaties; Sportzaal Sportlaan, Olympiahal, Wilgenrijk, Haydnlaan en Parkiet. Hiermee zullen de lasten toenemen.
	Maassluis heeft hogere nettolasten op de onderdelen 5.3 Cultuurpresentatie, 5.4 Musea en 5.5 Cultureel erfgoed.	Met de ontwikkeling van Loods M verwacht de gemeente op termijn door bundeling efficiënter te opereren.
	Bij Groen en Recreatie zien we dat Maassluis vergelijkbaar scoort met het gemiddelde van de referentiegemeenten.
6	Bij Maassluis springen vooral de hogere lasten op Arbeidsparticipatie in het oog in vergelijking met de referentiegemeenten. Een nader onderzoek bij de uitvoerende Gemeenschappelijke Regeling valt aan te bevelen.	Nader onderzoek dient samen met Schiedam, Vlaardingen en SOW te worden afgestemd. Dit kan onderdeel van Spoor 2 zijn.
	Op de taakvelden Maatwerkdienstverlening 18- en Geëscaleerde zorg 18- scoort Maassluis erg laag ten opzichte van de referentiegemeenten. Daarbij heeft Maassluis ook nog forse reserves voor dit taakveld en wordt er nog steeds gestort in deze reserves (er blijft jaarlijks geld over op het toch al “lage” budget).	Als onderdeel van Spoor 2 worden alle reserves in relatie tot de beschikbare budgetten en risico’s herijkt. Dat kan ook betekenen dat bepaalde reserves nog te klein zijn.
	Maasluis heeft hogere lasten dan de referentiegemeenten op de taakvelden Maatwerkvoorziening (WMO), Maatwerkdienstverlening 18+ en Geëscaleerde zorg 18+.	Nader onderzoek dient samen met Schiedam, Vlaardingen en Rogplus te worden afgestemd. Dit kan onderdeel van spoor 2 zijn.
7	Op Volksgezondheid en milieu zijn de netto lasten per inwoner voor Maassluis bijna gelijk aan het gemiddelde van de referentiegemeenten.
	Opvallend is dat Maassluis bij afval relatief hoge baten begroot dan het gemiddelde van de referentiegemeenten terwijl dit bij de riolering juist andersom is.	Maassluis heeft als beleid om 100% van de lasten door te berekenen in de tarieven. In de lasten zijn ook de overhead en kwijtscheldingen opgenomen.
8	De lasten op taakveld Ruimtelijke Ordening liggen aanmerkelijk lager dan het gemiddelde bij de referentiegemeenten.
	Maassluis scoort qua nettolasten op het taakveld Wonen en Bouwen iets boven het gemiddelde.	Gemiddelde wordt sterk beïnvloed door de negatieve lasten Sliedrecht.
	Maassluis haalt weinig opbrengsten binnen via de bouwleges.	Op realisatiebasis waren de inkomsten altijd hoger; op begrotingsbasis werd enkel de inflatie toegevoegd. Met deze begroting zijn de inkomsten naar boven bijgesteld, conform het onderzoek naar de kostendekkendheid binnen de nieuwe Omgevingswet.
Baten
	Het gemeentefonds is de belangrijkste baat en bepaalt 85% van de inkomsten. Daarmee is de beïnvloedbaarheid van het totaal aan baten direct ook begrensd tot 15%.
	De uitkering gemeentefonds is € 60 per inwoner lager dan het gemiddelde. De nettobaten uit de OZB liggen iets hoger dan bij de referentiegemeenten.	Maassluis is een nadeelgemeente is (€ 37 per inwoner) bij de herverdeling van het gemeentefonds.
	Maassluis heeft een hoger dan gemiddeld nettoresultaat uit treasury.	Het resultaat op treasury heeft hoofdzakelijk te maken met de omslagrente. Maassluis heeft een goede lening portefeuille met relatief lage rente. Als de gehanteerde omslagrente hoger is dan gemiddelde rente dan heb je voordeel op dit taakveld en nadeel in de programma’s en visa versa.
	Opvallend is dat de reservemutaties van Maassluis € 64 per inwoner bedragen. Dit ligt aanzienlijk hoger dan de referentiegemeenten.	De reserveonttrekkingen zijn in 2023 incidenteel hoog en in 2024 weer lager.
Reserves
	De reservepositie van Maasluis ligt onder de gemiddelde waarde. Voor een beoordeling is het nodig om te kijken naar de risico’s, de ene gemeente kan immers veel meer risico’s hebben dan de andere.	De weerstandsratio geeft de verhouding tussen de risico’s en de beschikbare (algemene) reserve weer. Maassluis vermeldt in de begroting 2023 een weerstandsratio van 3,16 hetgeen zeer gezond is.
Woonlasten
	De rioolheffing is in Maassluis 21% lager dan het gemiddelde van de referentiegemeenten, terwijl de afvalstoffenheffing juist 26% hoger ligt.	Maasluis hanteert 100% kostendekkende tarieven.
	Op begrotingsflexibiliteit scoort Maassluis in verhouding tot de referentiegemeenten laag.	De lage score is met name het gevolg van lasten op de bijdragen aan de vele GR’en (=‘inkomensoverdracht’).